Onderaannemer niet langer immuun t.o.v. bouwheer
Met ingang van een nieuwe wet van 1 februari 2024 zou u als onderaannemer mogelijk gemakkelijker aansprakelijk kunnen worden gesteld door de klant van uw hoofdaannemer. Wat zijn de belangrijke punten om te begrijpen en kunt u zich hier contractueel tegen beschermen?
Huidige situatie:
Op dit moment is een onderaannemer niet direct aansprakelijk t.o.v. de opdrachtgever. Wanneer u als onderaannemer werkt op een bouwplaats en uw werk niet naar behoren wordt uitgevoerd, kan de opdrachtgever in principe alleen de hoofdaannemer aanspreken voor vergoeding van de schade. Dit komt doordat de opdrachtgever alleen een contract heeft met de hoofdaannemer, wat wordt aangeduid als de ‘quasi-immuniteit’ van de onderaannemer.
Let op! De hoofdaannemer heeft echter wel het recht om u als onderaannemer aan te spreken voor vergoeding.
Tenzij… In uitzonderlijke gevallen kan de opdrachtgever toch direct de onderaannemer aanspreken voor schadevergoeding. Dit gebeurt met name wanneer de veroorzaakte schade niet voortkomt uit de contractuele uitvoering, maar uit nalatigheid buiten het contract om. Bijvoorbeeld wanneer er sprake is van rommel op de bouwplaats waardoor de opdrachtgever valt en letsel oploopt.
Voorbeeld: als u bijvoorbeeld als loodgieter in onderaanneming een leiding verkeerd heeft gelegd, kan de opdrachtgever u dus niet aansprakelijk stellen.
Wat verandert er?
Een nieuwe wet, goedgekeurd op 1 februari 2024, wijzigt de bovengenoemde principes. De zogenaamde quasi-immuniteit wordt afgeschaft. Volgens de nieuwe wet kan een gebrekkige uitvoering van werkzaamheden die u als onderaannemer uitvoert ook worden beschouwd als schending van de zorgvuldigheidsnorm, waardoor de opdrachtgever u aansprakelijk kan stellen.
In de praktijk: als u dus, zoals eerder genoemd voorbeeld, een fout maakt bij de uitvoering van uw werk (bijvoorbeeld door leidingen verkeerd te leggen), kan de opdrachtgever u als onderaannemer toch aansprakelijk stellen.
De wet treedt in werking zes maanden na publicatie in het Belgisch Staatsblad. Dit betekent dat de wet naar verwachting van kracht wordt op 1 januari 2025.
Ter info: de wet is alleen van toepassing op fouten die zich voordoen na de inwerkingtreding, zelfs als het contract met de hoofdaannemer voor die tijd is gesloten.
Kan dit contractueel worden aangepakt?
Ja! De hoofdaannemer kan een clausule in zijn overeenkomst met de opdrachtgever opnemen waarin staat dat de opdrachtgever zich niet kan beroepen op de buitencontractuele aansprakelijkheid van onderaannemers.
Zo’n clausule is rechtsgeldig, maar het uitsluiten van opzettelijke fouten of fouten die het leven of de fysieke integriteit van een persoon schaden, is niet mogelijk.
Ook in het contract met de hoofdaannemer? U kunt in de overeenkomst met uw hoofdaannemer laten opnemen dat deze verplicht is om bovengenoemde clausule op te nemen in zijn overeenkomst met de opdrachtgever en dat hij u vrijwaart voor eventuele schade als hij dit nalaat.
Kort samengevat: op basis van de wet van 1 februari 2024 loopt u als onderaannemer meer risico om aansprakelijk te worden gesteld door een opdrachtgever, zelfs als u geen direct contract met hem heeft. Vraag uw hoofdaannemer om deze mogelijkheid contractueel uit te sluiten in de overeenkomst met de opdrachtgever. De nieuwe wet zal naar verwachting op 1 januari 2025 van kracht worden.
